کتاب گویندگی؛ شناخت و مهارت‌های کاربردی به قلم جمشید تاج‌بخش و به همت مرکز پژوهش و سنجش افکار منتشر شد.

«گویندگی» به مفهوم امروزی آن، واژه به‌نسبت جدیدی است که با پیدایش و گسترش «رادیو» از حدود 70 سال پیش به فرهنگ واژگان فارسی افزوده شد. در لغت‌نامه‌ها و فرهنگ‌های گذشته گویندگی را به معنی سخن‌گویی، نطق، خوانندگی، قوّالی، قصه‌گویی، سرایندگی، شاعری و...آورده‌اند؛ امری که در نوشته‌های ادبی و متن‌های کهن شعر و نثر و فرهنگ فارسی‌زبانانِ جامعه ایرانی بیش از هزارسال با همین معانی رواج داشته است.

«گویندگی» در کاربرد حرفه‌ای و امروزین آن، عبارت است از: «فرآیند تبدیل اندیشۀ شفاهی یا مکتوب به کلام و سخنِ مفهوم و انتقال آن به مخاطب، به صورتی هنرمندانه».

گویندگی، بویژه در دنیای ارتباطات و رسانه‌ها، امروزه به‌عنوان حرفه‌ای جذاب مورد توجه و تحسین است و همراه با رشته‌های مشابهی همچون گزارشگری، بازیگری، دوبلاژ و اجرا، توجه بخش بزرگی از مخاطبان مراکز رادیویی و تلویزیونی را به خود جلب کرده وگویندگان توانا و خوش‌صدا سال‌ها به‌عنوان شخصیت‌هایی محبوب مورد احترام و توجه مخاطبان رسانه‌ها بوده‌اند. امروزه انبوهی از وسایل و ابزارهای ارتباطی فردی و جمعی، میلیون‌ها پیام خواسته یا ناخواسته را به سوی هدف‌های خود در گوشه و کنار کره زمین ارسال می‌کنند و هر یک به نوعی بر افکار عمومی مخاطبان تأثیر می‌گذارند. تردیدی نیست که در چنین بازار عظیم نوآوری و جاذبه و انبوه پیام‌های رنگارنگ، نمی‌توان از نقش و شخصیت هنری و فرهنگی گوینده‌ها، و تأثیرآنها در ویترین محسوس و ملموس رسانه‌ها بويژه جعبه جادویی رادیو و قاب مسحورکننده تلویزیون، غافل بود.

کتاب حاضر می‌کوشد در دو بخش، ضمن «آشنایی کلی خواننده با مقوله صدا و گویندگی و بیان تاریخچه‌ای کوتاه از گویندگی در ایران، مهارت‌های کاربردی لازم در این زمینه را نیز که حاصل دانش و تجربه نویسنده است، به‌خوبی اراده دهد.

در سال‌های اخیر، علاقه و استقبال از «گویندگی» و دیگر بخش‌های زیرمجموعه صدا، به شدت موردتوجه بوده و بويژه بین جوان‌ترها، رویای داشتن شغل‌هایی مانند گویندگی، گزارشگری، بازیگری، و صداپیشگی و مانند اینها ذهن و ذوق بسیاری را درگیر خود کرده است و روزی نیست که ده¬ها نفر در جستجوی چنین حرفه‌هایی به مراکز صدا‌و‌سیماي تهران یا مراکز شهرستان‌ها مراجعه نکنند. دلیل این استقبال، در درجه اول تأثیر احساسی و عاطفی و روانی اين‌گونه حرفه‌هاست که به شکلی مقاومت‌‌ناپذیر در قلب آنها جای گرفته است. اگرچه در ابتدای امر، همین جاذبه‌های سطحی و ظاهری با انگیزه «مشهورشدن»، «محبوب شدن » و «مقبول شدن» موجب این شور و علاقه می‌شود، اما آنچه پس ازفرونشستن احساسات اولیه به‌ وجود می‌آید، درحقیقت توجه به اصالت هنری و احساس تأثیرگذاری مثبت این مشاغل بر مخاطب است که درعین حال هدف‌های کلان سازمان‌های رسانه‌ای را هم در‌بر‌می‌گیرد وآن چیزی نیست جز مفید و مؤثر بودن در امر«تأثیرگذاری» بر افکار افراد و جامعه مخاطب. در واقع باید پذیرفت که در بین اجزای عمده تشکیل‌دهنده سیستم‌های ارتباط جمعی یعنی پیام، رسانه و مخاطب، این عوامل انسانی رسانه‌اند که هم به‌عنوان بخشی از رسانه و هم در قالب شخصیت‌های هنری و فرهنگی، پیام‌رسانان واقعی رسانه به‌ شمار می‌روند.