|
|
 |
|
|
|
|
|
|
شهر : |
ارومیه |
|
|
نام مکان : |
دریاچه طبیعی مارمیشو |
|
|
نوع مکان : |
تاريخي |
|
|
تاريخچه : |
در معرفی و شناسايی مناطق طبيعی و كوهستانی موجود در آذربايجان غربی از يك زيستگاه آبى، كوهستانی و جنگلی واقع در شمال‌غربى‌ترين نقطه كشور در نزديكی سرحدات ايران با كشور تركيه يعنی *مارميشو* خواهيم گفت چرا كه در كنار همه زيباييها نمي توان از يكی از زيباترين درياچه‌های طبيعی يادی نكرد. درياچه‌ای آبی و دل‌انگيز در ميان كوههای زاگرس با انبوه پوشيده از درختان جنگلی و آب جاری حاصل از ذوب برفها. این دریاچه در شمال‌غربی شهرستان اروميه در ميان دره‌ای طولانی واقع گرديده است كه دورتادور آنرا كوههای اطراف محصور نموده و به عنوان يكی از جاذبه‌های طبيعی هر ساله در فصول بهار و تابستان مشتاقان زيادی را به خود جلب می‌نمايد.
آبهای جاری از ناحيه شمال‌غربی ايران در سرحدات بين دو كشور ايران و تركيه سرچشمه اصلی اين درياچه بوده ولی سرچشمه اوليه در خاك تركيه بوده كه پس از دريافت ساير آبهای موجود در حوضه خود *رودخانه نازلوچای* را تشكيل می‌دهند كه قسمتی از اين رودخانه از نقطه ورود به خاك ايران خط سرحدی را به طول ده كيلومتر تشكيل داده و با توجه به موقعيت كوهستانى، جنگلى، آبی خود يكی از زيباترين مناظر طبيعی بشری را رقم زده كه آدمی می‌تواند در اين كره خاكی ضمن بهره‌مندی اصولی از آن مكانی برای آرامش جسم و جان در اين دنيای پر از دود و آلودگی باشد.
پيدايش درياچه را به ناآراميهای درون زمين نسبت می‌دهند، به نحوی كه براثر زلزله و ريزش كوه مسير آب مسدود و، ضمن تشكيل درياچه‌ای، اكنون به وضعيت فعلی درآمده است. به روايتی، درياچه نام خود را از نام رهبر مسيحيان ساكن منطقه به نام {بنيامين مارشيمون} گرفته كه به عنوان رئيس روحانی جلوها در سنوات ۱۲۰۰ ش در آن منطقه می‌زيسته و در ۲۵ اسفندماه ۱۲۹۶ به دست {سماعيل آقاسمكو} به قتل رسيده است. در كتاب نگاهی به آذربايجان غربی نوشته {افشار سيستانی} از آن به ماربيشو نيز ياد شده است. مساحت تقريبی دره در حدود ۵ هكتار است و از جنوب به قلل سی‌تاو، قايدوك، و چال، از شمال به كوه *بايدوست*، از غرب به روستای مخروبه *دری*، و از شرق به روستاهای *بانی* و *پسان* منتهی می‌گردد.
در طول رودخانه تا درياچه علاوه بر انواع و اقسام درختان جنگلی درختان بيد به عنوان حفاظ طبيعی دور درياچه را فرا گرفته تا خود را در برابر هجوم انسانی حافظ بوده باشد. در پوشش جنگلی علاوه بر درختان بيد و وفور درختان گردو در اطراف روستاها و منطقه درختان بلوط، بنه، عناب، گلابى، زالزالك، بادام، گز، صنوبر و ساير درختچه ها جلوه‌ای از سرسبزی را به طبيعت منطقه بخشيده‌اند تا در ميان انواع مختلف‌گون مكان مناسبی برای پرورش زنبور عسل و جذب زنبورداران باشد. اما از گونه‌های گياهی آن بايد از خارشتر، گزنه، زنبق، لاله كوهى، شيرين‌بيان، خشخاش، پياز كوهى، بومادران، كاسنى، آويشن، كنگر و غيره نام برد.
حيات جانوری آن به دو دوره تقسيم شده است به نحوی كه در وضعيت فعلی از خرس، روباه، گرگ، خرگوش نام می‌برند حال اينكه قبلاً بزكوهى، گراز، پلنگ نيز جز جانوران منطقه بوده است. از پرندگان نيز بايد به كبك، شاهين، بلدرچين و غيره اشاره نمود. ماهی قزل‌آلا، ماهی سفيد و سمور از جمله آبزيان فراوان درياچه بوده‌اند كه با بازشدن پای آدميزاد و صيد بی‌رويه آن اكنون با كاهش جدی روبرو هستند. شايد ديگر از سمورها خبری نباشد.
به لحاظ موقعيت خوب بارش در طول سال مراتع زيادی در منطقه وجود دارند كه علاوه بر رونق دامدارى، باعث گرديده تا دامداران زيادی در فصول بهار و تابستان ضمن كوچ و استقرار چادرهای ييلاقی خود در اطراف درياچه و دره بانی با بهره‌گیری از خوان بزرگ طبيعت به گذران زندگی اميدوار باشند. مارميشو جدا از همه اوصاف خود سرچشمه اصلی رودخانه نازلوچای (پر آبترين رود منطقه) نيز می‌باشد كه از غرب به شرق جريان داشته كه از به هم پيوستن دو انشعاب اصلی ديگر *سروچای* و *ارزين‌چای* در كوههای مرزی با عبور از دره تنگ *موانا* در حوالی قريه *نازلو* وارد جلگه اروميه شده تا در نزديكی كوه *زنبيل* به درياچه شور اروميه ملحق شود.
آب سرد و شيرين درياچه مارمیشو برای پرورش ماهيان سردآبی مناسب بوده و بيشترين افزايش آب در ارديبهشت و كمترين آن در شهريورماه می‌باشد. استفاده از قلاب برای صيد ماهی قزل‌آلا و ماهی سفيد از ديگر لذتهای طبيعی مارميشو می‌باشد كه می‌تواند با ضوابط و مقررات بدون خدشه به زندگی آبزيان ادامه داشته باشد.
عليرغم موقعيت منحصر بفرد درياچه به عنوان يك زيست‌بوم كوهستانى، آبى، جنگلی و گونه‌های گياهی و جانوری آن نظارت و حفاظتی بر آن حاكم نيست (مطالعات اوليه نيز در خصوص آن صورت نگرفته است) به نحوی كه سطح تخريب و آلودگی آن هر روز بيشتر از گذشته با توجه به سيل بازديدكنندگان بی‌ملاحظه ادامه داشته و اين هجوم انسانی با استقرار ييلاق‌نشينان در اطراف درياچه و طول رودخانه زنجيره خود را تكميل نموده تا آثار باقيمانده از انباشت زباله‌ها باعث گردد كه درياچه و حومه آن با انبوه زباله‌های پراكنده روبرو شود و بدين‌سان اين محيط طبيعی و زيبا و رويايی از چهره نيلگون و آبی خود خارج و چهره تلخی از حركات انسانی را به نمايش بگذارد.
جدا از روستاهای مستقر در طول جاده آسفالت برای رسيدن به درياچه نزديكترين روستاها، پسان و بانی كه در كنار رودخانه و در طول مسير جاده شوسه قرار دارند كه به صورت خانوارهايی با سكونت دائم در روستا مستقر هستند. تعدادی از روستاهای حوزه مارميشو خالی از سكنه بوده كه به صورت مخروبه درآمده، لذا سكونت به صورت موقت در فصول بهار و تابستان به علت كار دامداری در آن ادامه دارد.
در روستاهای پسان و بانی به ترتيب ۵۰ و ۷۰ خانوار ساكن و دارای امكانات خانه بهداشت، برق، آب، مدرسه ابتدايی و دفتر مخابراتی بوده و اكثريت از طريق دامداری به امرار معاش می‌پردازند. این روستاها تا اروميه ۴۲ و ۴۸ كيلومتر فاصله دارند و از طريق جاده شوسه و آسفالت امكان ارتباط خود را با شهر ممكن مى‌سازند. نظر به اشتياق مردم جهت ديدار از درياچه مقداری از مسير جاده شوسه در حال مرمت و بازسازی است. ساكنين حوزه مارميشو از نژاد كرد بوده و به *كردی شكاكی* [۱] تكلم دارند.
در صنايع دستی جوراب و جاجيم نيز مهارت داشته و اندكی نيز به كارهای خدماتی مشغول هستند. اما جهت رسيدن به درياچه مارميشو به دو طريق می‌توان عازم شد:
۱/ اروميه، *جاده انهر*، موانا – اين مسير را از اروميه تا *سه‌راهی موانا* ادامه داده ضمن گذر از روستای موانا به *سه‌راهی دوبره* رسيده و بعد از پل دوبره از سمت چپ جاده را در كنار رودخانه (كه تا روستای پسان آسفالت گرديده) ادامه می‌دهيم. با ادامه جاده شوسه و گذر از كنار روستای بانی و طی باقيمانده مسير می‌توان به درياچه رسيد. برای اين مسير می‌توان از مينی‌بوسهای موانا در ترمينال جنوب يا سواريهای مستقر در فلكه مدرس اروميه استفاده نمود. باقی مسير را بعد از روستای موانا يا پسان می‌توان با لندرور يا نيسان وانت و ... طی طريق كرد. در طول جاده شوسه امكان رفت و آمد برای هر نوع وسيله نقليه ممكن می‌باشد. اين مسير از اروميه نزديك به ۷۰ كيلومتر مسافت دارد.
۲/ اروميه، *جاده سرو* – از اروميه اين مسير را نيز تا سه‌راهی *چره* در جاده سرو طی می‌نماييم. از سه‌راهی چره تا سه‌راهی دوبره باز مسير آسفالت بوده كه می‌توان به سهولت طی کرد. بعد از سه‌راهی دوبره همانند مسير اول ادامه راه می‌دهيم. اين مسير از لحاظ بُعد مسافت طولانی‌تر از مسير اول است. برای رسيدن به اين مسير می‌توان از مينی‌بوس يا سواريهای منطقه سرو مستقر در ترمينال غرب (دخانيات) استفاده كرد. با توجه به هر دو مسير معرفی شده جهت رسيدن به درياچه مارميشو لذت دوچرخه كوهستان بيشتر از هر وسيله نقليه است چرا كه موقعيت مسير، طول رودخانه تا درياچه و طبيعت زيبا و مصفای دره بانی را در سكوت و آرامش بهتر می‌توان نظاره‌گر شد، كه در جهت رعايت محيط زيست منطقه نيز مثمر خواهد بود.
[۱] شكاك به معنی «مرد بزرگ» قلعه‌ای است در آذربايجان (دهخدا)
جمع آوري اطلاعات فوق توسط عليرضا جعفری بارانى صورت گرفته و از www.tabadolnazar.com نقل شده است
|
|
|
آدرس : |
|
|
|
|
|
|