|
|
 |
|
|
|
|
|
|
نام و شهرت : |
امیر همایون خرم
|
|
|
تحصيلات : |
|
|
|
کتب : |
|
|
|
تحقيقات : |
|
|
|
زمينه فعاليت : |
نوازنده ویولن ، موسیقی دان ، و آهنگ ساز |
|
|
سوابق کاري : |
زندگینامه:
همایون خرم (زادهٔ ۱۳۰۹ در بوشهر - درگذشتهٔ شامگاه ۲۸ دی ۱۳۹۱ در تهران)، نوازندهٔ نامدار ویولن، موسیقی‌دان و آهنگساز موسیقی ایرانی بود. او یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود.از آنجا که مادرش از شیفتگان موسیقی اصیل ایرانی بود و از بین مقام‌های موسیقی ایرانی، به دستگاه همایون علاقه‌ای وافر داشت، نام همایون را برای فرزند خود انتخاب کرد. خرم در سن ۱۰-۱۱ سالگی به مکتب استاد صبا راه یافت و چند سال بعد به عنوان نوازندهٔ ۱۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت. بعدها در بسیاری از برنامه‌های موسیقی رادیو، خصوصاً در برنامه گلها، به عنوان آهنگساز، تکنواز ویولن و رهبر ارکستر آثاری ارزشمند ارائه داد.
موسیقی همایون خرم:
ساز همایون خرم سازی پر صلابت، سنگین و عاری از هر نوع خودنمایی بود. گر چه در شیرین نوازی خرم را نمی‌توان با پرویز یاحقی و حبیب الله بدیعی هم تراز دانست با این حال توانایی او در آفرینش آنی ملودیهای جاندار و جذاب، بافت تکنوازیهای او را به مراتب از کارهای دیگران خوش ساختتر و پرمایه تر می‌سازد. از این بابت خرم و علی تجویدی را میتوان در یک گروه قرار داد چون قابلیت آهنگسازی این دو بر نوازندگیشان چیره بود، درست عکس آنچه در مورد بدیعی و یاحقی میتوان گفت. نباید از قلم انداخت که خرم، همانگونه که تجویدی، آهنگسازی تجربی و منحصراً ذوقی نبود. وی بنیادهای علمی آهنگسازی را آموخته بود و بر آنها تسلط داشت. از جمله اینکه هارمونی را با فریدون فرزانه و با شیوه " سارلی " فراگرفته و در سازبندی از کورساکف متأثر بود. خوش سلیقگی و نوآوریهای خرم در تنظیم کارهایش جدا شنیدنی است. شیوه تقسیم ملودی و همراهی سازها نزد خرم بسیار حساب شده و پرداخت کار بیخدشه و نقص است. قدر مسلم اینکه بخش گسترده‌ای از آثار خرم حافظه موسیقایی حداقل سه نسل از ایرانیان را در سیطره خود دارد. دشوار می‌شود ایرانیای را یافت که نتواند ترانه "امشب در سر شوری دارم " را زمزمه کند. گر چه باید تاکید کرد که اعتبار خرم هرگز در ترانه‌های ساده و همه پسندش خلاصه نمی‌شد و نمی‌شود. کارهای ارکستری او که غالباً جمله بندیهایی مرکب و پیچیده توام با ضرب آهنگهای بسیار متنوع دارند نمونه های گاه سمفونی گونه ایی از موسیقی ایرانی به دست میدهند که کمتر آهنگسازی یارای برابری با آنها را داشته است. خرم با تواناترین و حرفه ای ترین خوانندگان دوران دو دهه طلایی موسیقی ایران همکاری نزدیک داشته است. حسین قوامی، الهه، مرضیه،گلوریا روحانی، دلکش، شجریان، گلپا و ایرج از آنانند. با این حال نباید از یاد برد که " پروین زهرایی منفرد" تا چندین سال خواننده انحصاری آثار خرم محسوب میشد. سنگینی و بیپیرایگی صدای پروین قرینه سنگینی و بیپیرایگی ساز و نغمه خرم بود. علی‌رغم آن که برخی از کارهای خرم با صدای خوانندگان دیگر بازخوانی شده است، مشکل میتوان گفت که درخشش و ظرافت بازخوانیها به پای اجراهای گذشته می‌رسد. طی بیش از سه دهه تدریس، جوانان بسیاری از محضر درس خرم بهرمند شدند که امروز امانتدار مکتب استاد خود هستند. اما خرم در مصاحبه‌ای با علی دهباشی در نشریه بخارا از مانی فرضی، پژمان پورزند و بابک شهرکی به عنوان زبده ترین شاگردان خود نام می‌برد
وی همچنین تحصیلات دانشگاهی خود رادردانشگاه علم و صنعت ایران در رشته مهندسی برق ادامه داد. در جلد سوم کتاب موسیقی‌دان ایرانی نوشته پژمان اکبرزاده آمده است: «پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، فعالیت‌های اجرایی همایون خرم دچار وقفه‌ای چندین ساله شد. اوقات او از آن پس، بیشتر صرف تدریس خصوصی ویلن و فعالیت‌های پژوهشی درباره موسیقی ایرانی شد.»[۷]
از فعالیت‌های دیگر ایشان میتوان به سخنرانی درباره:
موسیقی ایرانی در مراکز هنری و فرهنگی اروپا و آمریکا مانند دانشگاه UCLA
استاد صبا و موسیقی ایرانی دانشگاه گیلان، دانشگاه پزشکی شیراز
استاد ابوالحسن صبا انجمن موسیقی فارس
مقامات موسیقی ایرانی دانشگاه علامه طباطبایی
استاد علی نقی وزیری فرهنگسرای ارسباران
مشخصات موسیقی ایرانی دانشگاه صنعتی اصفهان
سخنرانی‌های متعدد دیگر در تالار رودکی تهران به مناسبت‌های مختلف اشاره کرد.
آثار:
مشهورترین آثار همایون خرم عبارت‌اند از:
- تو ای پری کجایی (سرگشته) با صدای حسین قوامی
- امشب در سر شوری دارم (غوغای ستارگان) (اوج آسمان)
- ساغرم شکست ای ساقی (طاقتم ده)
- رسوای زمانه منم
- افسانه شیرین
- آیا همه شما بی‌گناهید (از من بگذرید)
- اشک من هویدا شد
- پیک سحری
- یارم گره بر مو زده
- بعد از تو هم در بستر غم میتوان خفت
- ساقی ببین
- دل پریشانم زغم گرفته
- آوای خسته دلان
- باز آمدی
و در سال‌های اخیر: آهنگسازی آلبوم «تنها ماندم» با صدای «محمد اصفهانی» باقطعات اوج آسمان، روزی تو خواهی آمد، فریاد، تنها ماندم، مهر و ماه، پریشان و تو ای پری کجایی (۱۳۷۹)
ترانه «بوی باران» با صدای محمد اصفهانی
آهنگسازی آلبوم «رسوای زمانه» (۱۳۸۸) با صدای «علی رضا قربانی»
وی همچنین با هنرمندانی چون جواد معروفی، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، مجید نجاحی، منصور صارمی، جهانگیر ملک و امیر ناصر افتتاح همنوازی کرده‌بود.
سمت‌ها:
آهنگساز در برنامه‌های موسیقی ایرانی و برنامه گلها
استاد دانشکده موسیقی ملی
دارای درجه ۱ هنری معادل مدرک دکترا از شورای ارزشیابی هنرمندان ایران[۳]
رهبری ارکستر سازهای ملی
عضویت در شورای عالی موسیقی رادیو
کتاب‌ها:
1.غوغای ستارگان (خاطرات هنری مهندس همایون خرم) انتشارات بدرقه جاویدان ۱۳۸۹ این کتاب توسط علی وکیلی که از شاگردان خرم بوده، ابتدا به صورت شفاهی روی نوار تهیه و سپس نوشته و ویرایش شده است.
2.ردیف اول چپ کوک (نوای مهر)؛ شامل آوازها، چهارمضراب‌ها (به اهتمام بابک شهرکی)
3.ردیف دوم راست کوک؛ شامل تعدادی از پیش درآمدها، چهارمضراب‌ها و رِنگ‌ها که هم‌اکنون در حال آماده‌سازی و چاپ است.
4.چهارمقام ردیف ها و چهارمضراب های مهندس همایون خرم در ماهور، چهارگاه، همایون و اصفهان. تألیف دکتر محسن کاظمیان از شاگردان خرم. (مباحث جدیدی توسط نویسنده در حوزه ویولون ایرانی در این کتاب وارد شده است، از جمله آکسان های دست چپ، دوبل نت های موسیقی ایرانی و نیز تعیین مترونوم برای ردیف ها.)
درگذشت :
او که در اواخر عمر به بیماری سرطان روده مبتلا شده بود و تحت شیمی‌درمانی قرار داشت، در سن ۸۲ سالگی در روز پنجشنبه ۲۸ دی ماه ساعت ۲۳ شب سال ۱۳۹۱ در بیمارستان دی تهران بر اثر سرطان روده درگذشت.پیکر ایشان، یکشنبه اول بهمن از مقابل تالار وحدت با حضور اهالی موسیقی و دوستداران ایشان به سمت قطعه هنرمندان بهشت زهرا تشییع شد.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|