 |
|
نقش نهاد خانواده در ترویج اقتصاد مقاومتی |
|
|
|
توجه به برنامه‌های فرهنگی جذاب برای آموزش و فرهنگ‌سازی رفتار خرد اقتصادی افراد جامعه، از جمله در زمینه سوق دهی خانواده‌های ایرانی به کاهش خرید کالاهای تجملی و لوکس از نیازهای ضروری در راستای ترویج فرهنگ اقتصاد مقاومتی است.
اقتصاد مقاومتی به عنوان راهبردی در زمینه مقاوم‌سازی اقتصاد کشور، ابعاد متفاوتی در سطح خرد و کلان دارد. در همین مورد می‌توان گفت که نقش خانواده در تحقق این امر مهم، بسیار اثرگذار است که می‌توان آن را در سطح خرد مورد بررسی قرار داد.
گرچه نقش مسئولان، سیاستگذاران و دولتمردان در به ثمر رسیدن اقتصاد مقاومتی در کشور غیرقابل کتمان است، لیکن نباید فراموش کنیم که به هر تقدیر «اقتصاد مقاومتی، یک اقتصاد مردمی است». این جمله بیانگر این حقیقت است که بدون حضور و حمایت آحاد اقشار جامعه، تحقق اقتصاد مقاومتی دور از دسترس خواهد بود. در این بین، آنچه که رفتار اقتصادی بدنه جامعه را در مسیر نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی قرار می‌دهد، مقوله اصلاح فرهنگ اقتصادی است که در شعار سال 1393 به وضوح مورد تاکید قرار گرفته است.
جای هیچ تردیدی نیست که نهاد خانواده، مهم‌ترین و اثرگذارترین نهاد در شکل‌دهی رفتار اقتصادی افراد جامعه است و وظیفه رسانه‌ها، نهادها و متولیان فرهنگی است که خانواده‌ها را با رفتار بهینه و صحیح اقتصادی آشناتر سازند. امروزه گرچه تعداد برنامه‌ها و میزگردهای رسانه ملی و مقالات و یادداشت‌های جراید در مقوله تبیین و تحلیل مباحث اقتصاد کلان به طرز چشمگیری زیاد است، اما فقدان برنامه‌ها و محتواهای فرهنگی جذاب و گیرا برای آموزش و فرهنگ سازی رفتار خرد اقتصادی افراد جامعه چه در باب اصلاح الگوی خرید و چه در باب اصلاح الگوی مصرف به شدت احساس می‌شود.
در ادامه به عنوان نمونه به چند مورد از رفتارهای خرد اقتصادی که می‌تواند برای کمک به تحقق اقتصاد مقاومتی در اقتصاد کشور، در فرهنگ خانواده‌های ایرانی نهادینه شود اشاره می‌نماییم:
1. از آنجا که اقتصاد مقاومتی یک اقتصاد درون زا و حامی سرمایه و کار ایرانی می باشد، فرهنگ خرید کالا و خدمات بایستی حتی‌الامکان ناظر به خرید محصولات ایرانی باشد. مسلماً گرایش بیشتر خانواده‌های ایرانی به محصولات ایرانی، افزون بر ارتقای سطح اشتغالزایی و تولید داخلی به قوام اقتصاد ملی می‌انجامد.
2. سوق دهی خانواده‌های ایرانی به کاهش خرید کالاهای تجملی و لوکس و گرایش بیشتر به خرید کالاهای اساسی و ضروری، می‌تواند به مقاومت و خوداتکایی اقتصاد ملی و حفظ ذخایر ارزی کمک شایانی نماید. ترویج سبک زندگی بر حسب «هزینه کرد متناسب با درآمدهای موجود» و نه بر اساس «درآمدهای آتی و انتظاری» که به مقروض سازی هر چه بیشتر خانواده‌های ایرانی می‌انجامد، می‌تواند از جمله این راهکارها باشد.
3. تحریم همگانی خرید کالاهای احتکار شده توسط محتکرین و سودجویان و نیز تحریم همگانی خرید کالاهایی که به صورت غیرمنطقی به یکباره با افزایش قیمت مواجه شده‌اند می‌تواند به حذف دلالانی که ارزش افزوده‌ای برای اقتصاد ایجاد نمی‌کنند، بی‌انجامد. متاسفانه در رفتار اقتصادی مردم ما به تدریج فرهنگ «هجوم برای خرید بیشتر، همزمان با افزایش سطح قیمت‌ها» به وجود آمده است که این امر جز رشد مخرب بخش دلالی و واسطه‌گری در اقتصاد و افزایش بی‌دلیل قیمت‌ها نتیجه‌ای نداشته است.
4. آمارهای تاسف بار اسراف منابع طبیعی و خدادادی همچون اسراف در مصرف نان و مواد غذایی، اسراف در مصرف آب، اسراف در مصرف حامل‌های انرژی همچون گاز و برق و بنزین و مصادیق فراوان دیگر نشان از رفتار غیربهینه و غیراقتصادی خانواده‌های ایرانی دارد. شاید آسیب‌شناسی عمیقتری لازم است تا بهتر دریابیم چرا با وجود معارف بسیار غنی اسلامی مبنی بر الگوی صحیح مصرف، در سالیان اخیر فرهنگ اسراف و مصرف گرایی به این حد افزایش یافته است!
5. ترویج فرهنگ کار و تولید و تلاش و تقبیح و مذمت رفتارهای تن پرورانه و نیز احترام و ارج گذاری به فرهنگ کسب روزی پاک و حلال از دیرباز در خانواده‌های ایرانی وجود داشته است. در این برهه حساس تاریخی که اقتصاد مقاومتی به یک ضرورت غیرقابل اجتناب برای اقتصاد ایران تبدیل شده است، توجه عمیق‌تر خانواده‌ها در تعلیم و آموزش این فرهنگ متعالی به فرزندان و آینده‌سازان این مرز و بوم بیش از پیش ضرورت می‌یابد. البته در کنار نقش والدین، وظیفه‌ای بس سنگین بر عهده نظام آموزش و پرورش، نظام آموزش عالی کشور و رسانه های جمعی نیز احساس می‌شود که در جای خود قابل بحث و بررسی بیشتری است.
فراموش نکنیم که خانواده‌های ایرانی صرفاً تماشاچی فعالیت‌ها، تصمیمات و سیاستگذاری‌های دولتمردان خود نیستند؛ بلکه آنان خود مستقیماً در زمینِ مجاهدت و کوشش حاضر بوده و حرکت جهادی و هوشمندانه آنان است که تحقق هرچه سریعتر و بهتر اقتصاد مقاومتی را در کشور عزیز اسلامی مان رقم می‌زند.
منبع: پژوهشکده پولی و بانکی
وهاب قلیچ
http://www.iqna.ir/fa/News/1398988 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
1. الامام علي (ع): تَعَرَّضُوا لِلتِّجاراتِ، فَاِنَّ لَکُمْ فيها غِنيً عَمّا في اَيْدِي النّاسِ وَ اِنَّ اللهَ يُحِبُّ المُحْتَرِفَ الْاَمينَ.
امام علي عليه‌السلام فرمود:
به کارهاي تجاري بپردازيد که بازرگاني، شما را از مال ديگران بي‌نياز مي‌کند. خداوند پيشه‌ور درستکار را دوست دارد.
(وسايل الشيعه، ج 22)
و..
|
|
|
|
|
|